Oleh Zainal AS Rashid
LEBIH 1,300 banduan yang berdepan hukuman mati diberi peluang untuk mengelakkan hukuman gantung.
Mereka mempunyai 90 hari untuk mendapatkan semakan semula hukuman oleh Mahkamah Persekutuan sebaik hukuman mati mandatori akhirnya dimansuhkan di negara ini.
Proses memansuhkan hukuman mati mandatori bermula semalam dengan pembentangan Rang Undang-Undang Pemansuhan Hukuman Mati Mandatori 2023 dan Semakan Hukuman Mati dan Penjara Seumur Hidup (Bidang Kuasa Sementara Mahkamah Persekutuan) 2023 di Parlimen.
Rang undang-undang itu dibentangkan oleh Menteri di Jabatan Perdana Menteri Azalina Othman Said, yang bertanggungjawab terhadap reformasi undang-undang dan institusi. Rang undang-undang akan dibahaskan pada sidang ini dan harus diluluskan sebelum 4 April, apabila ia berakhir.
“Pemansuhan hukuman mati mandatori ini bertujuan menghargai dan menghormati nyawa setiap individu, pada masa yang sama, memastikan keadilan dan kesaksamaan bagi semua pihak termasuk mangsa-mangsa pembunuhan, kes-kes yang melibatkan pengedaran dadah serta keluarga mangsa-mangsa.
“Oleh itu, dasar-dasar yang dicadangkan melalui RUU ini merupakan satu jalan tengah untuk memastikan keadilan dipelihara bagi semua,” katanya dalam kenyataan media semalam.
Azalina berkata kedua-dua undang-undang yang dicadangkan itu akan berkuat kuasa secara retrospektif dan membenarkan mahkamah menyemak semula hukuman terhadap 840 banduan berdepan hukuman mati dan 25 lagi yang gagal dalam rayuan mereka untuk pengampunan kepada Lembaga Pengampunan.
Beliau berkata, seramai 476 banduan hukuman mati, yang masih belum menghabiskan proses rayuan mereka di mahkamah, juga terangkum di bawah undang-undang ini.
Azalina juga berkata mahkamah akan diberi kuasa untuk menyemak semula kes di mana orang yang disabitkan telah dijatuhkan hukuman atau sedang menjalani “penjara sepanjang hayat”. Hukuman mereka akan dikurangkan kepada penjara seumur hidup, iaitu antara 30 dan 40 tahun.
Sejumlah 47 banduan sedang menjalani hukuman penjara seumur hidup, manakala 70 lagi ditahan sehingga mati selepas hukuman mati ditukar. Percubaan sebelum ini untuk memansuhkan hukuman mati mandatori tidak berjaya, walaupun moratorium hukuman gantung telah dilaksanakan sejak 2018.
Dengan undang-undang yang dicadangkan, Mahkamah Persekutuan boleh menyemak semula hukuman mati dan menggantikannya dengan penjara seumur hidup – antara 30 dan 40 tahun – dan antara enam dan 12 sebatan, bergantung kepada jenayah.
Terdapat 11 kesalahan yang kini membawa hukuman mati mandatori. Ia akan diganti dalam kebanyakan kes dengan hukuman penjara seumur hidup dan tidak lebih daripada 12 sebatan rotan. Bagaimanapun, hukuman mati masih boleh dilaksanakan, mengikut budi bicara mahkamah.
Terdapat 11 kesalahan yang kini membawa hukuman mati mandatori. Ia akan diganti dalam kebanyakan kes dengan hukuman penjara seumur hidup dan tidak lebih daripada 12 sebatan rotan. Bagaimanapun, hukuman mati masih boleh dilaksanakan, mengikut budi bicara mahkamah.
Antara kesalahan ialah membunuh, pengganasan dan mengambil tebusan.
Undang-undang yang dicadangkan itu juga memansuhkan hukuman mati di bawah Seksyen 3 dan 3A Akta Senjata Api (Penalti Bertambah) 1971 di mana kematian tidak berlaku.
Azalina berkata, satu-satunya pindaan yang dibuat kepada Seksyen 39B Akta Dadah Berbahaya adalah untuk mengurangkan bilangan sebatan rotan daripada minimum 15 kepada 12 sebatan.
Bagaimanapun, mahkamah akan mempunyai lebih budi bicara dalam memutuskan sama ada akan mengenakan hukuman penjara seumur hidup dan bukannya mati kerana mengedar dadah.
-BTS Media
